Odczyty z wnętrza Marsa dostarczone za sprawą lądownika InSight pokazały, że z roku na rok Czerwona Planeta obraca się coraz szybciej. Póki co naukowcy nie mają pewności, z czego taki stan rzeczy może wynikać.
Nowa marsjańska zagadka
Zgodnie z danymi z niedziałającego już lądownika InSight, każdego roku Mars potrzebuje o 4 milisekundy kątowe mniej, aby wykonywać pełne obroty wokół własnej osi. Nie jest to duża wartość, albowiem przekłada się ona na skrócenie dnia każdego roku o ułamek milisekundy. Przyczyna zwiększającego się tempa rotacji nie jest jednak oczywista.
To, że Mars obraca się coraz szybciej i szybciej, dowiedziano się za sprawą instrumentu RISE lądownika InSight. RISE (ang. Rotation and Interior Structure Experiment) był przyrządem, który służył do pomiaru przesunięcia dopplerowskiego sygnałów między lądownikiem a Ziemią. Naukowcy, byli w stanie przenalizować te pomiary, by wykryć nawet najdrobniejsze zmiany w ruchu planety.
„Naprawdę fajnie było otrzymać te ostatnie pomiary – i to takie dokładne”, powiedział geofizyk planetarny Bruce Banerdt z Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA. „Przez długi czas byłem zaangażowany w starania o umieszczenie ma Marsie stacji geofizycznej takiej jak InSight. Takie rezultaty pokazują, że te wszystkie dziesięciolecia pracy były warte zachodu.”
Lądownik, który nie rozczarował
Dla przypomnienia, lądownik InSight wyczerpał resztki swojej energii i przestał działać w grudniu 2022 roku. Prowadził on badania przez ponad 4 lata, od listopada 2018 roku, kiedy to wylądował na powierzchni Czerwonej Planety. Misja tego pojazdu była usiana problemami, ale ostatecznie można uznać ją za spory sukces.
Naukowcy nadal analizują jednak ogrom przeprowadzonych przez niego pomiarów – nie tylko z użyciem wspomnianego instrumentu RIICE, ale także sejsmometru (SEIS) czy próbnika do pomiaru strumienia ciepła z wnętrza planety (HP). Jak dotąd dzięki niemu dokonano wielu ważnych odkryć na temat wnętrza Marsa. Przyjrzenie się kwestii tempa rotacji planety może pomóc nam poznać ją jeszcze lepiej.
Dlaczego Mars obraca się coraz szybciej?
Z czego może wynikać to, że Mars rotuje coraz szybciej? Najprawdopodobniej jest ona rezultatem redystrybucji masy Marsa, ale w jakiej formie? Dla porównania, w przypadku Ziemi ma miejsce odwrotne zjawisko – nasza planeta rotuje coraz wolniej. Co ciekawe, jej rotację hamuje księżyc, który swoją grawitacją w zasadzie szarpie naszymi oceanami.
Mars nie ma oceanów, więc w jego przypadku zmiana tempa rotacji musi wynikać z czegoś innego. Obecnie wiodące teorie stawiają na akumulację lodu na biegunach Marsa lub zmianę dynamiki we wnętrzu planety. Trzeba by przeprowadzić dalsze badania, aby wskazać jednak, czy którakolwiek z nich jest prawdziwa.
Źródło: NASA, fot. tyt. NASA