Ciekawa zaleta mikrograwitacji
Skąd pomysł na produkcję leków w kosmosie? Otóż, pojazdy przebywające na orbicie Ziemi mają do czynienia jedynie z mikrograwitacją, zamiast z ziemskim przyspieszeniem grawitacyjnym na poziomie 9,8 m/s2. To wiele zmienia, albowiem gdy grawitacja (taka jaka znamy) jest wykluczona z równania, nie istnieją rzeczy takie jak prądy konwekcyjne. W kosmosie nie ma bowiem „góry”, do której ciepło miałoby się wznosić. Poza tym, cząsteczki nie tworzą w kosmosie grudek, nie wznoszą się na powierzchnię, ani nie opadają na dno, jak to ma miejsce na Ziemi.
Naukowcy uważają, że kosmiczne warunki mogą pozwolić na wydłużenie przydatności leków do spożycia, zwiększenie ich biodostępności i nie tylko. W szczególności warto zauważyć, że mikrograwitacja ułatwia krystalizację białek z niezwykłą precyzją, co pokazały eksperymenty przeprowadzone na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W kosmosie można by dokładniej analizować strukturę białek i opracowywać leki, które idealnie by się z nimi wiązały.
Rzecz jasna, kosmiczne fabryki leków takie jak prototypowy satelita stworzony przez start-up Varda, nie będą produkować w kosmosie stricte tabletek czy kapsułek. Będą natomiast produkować aktywne składniki leków. Pierwszy satelita wystrzelony przez start-up Varda spróbuje wyprodukować w kosmosie Rytonawir – lek wykorzystywany tradycyjnie w leczeniu zakażeń HIV, a od niedawna także w Paxlovidzie, leku zmniejszającym zdolność wirusa SARS-CoV-2 do namnażania się w organizmie.
Rozwiązanie, które może być przyszłością farmaceutyki
Ceny niektórych aktywnych składników leków są astronomiczne, co wbrew pozorom nie wynika czysto z chciwości firm farmaceutycznych. Jak produkcja w kosmosie może na te ceny wpłynąć? Z jednej strony, wszystko wskazuje na to, że produkcja substancji czynnych leków w kosmosie będzie prostsza niż na Ziemi. Z drugiej strony, kosmiczne starty potrafią kosztować sporo. Niemniej jednak, prywatne przedsiębiorstwa takie jak SpaceX, za sprawą swoich rakiet wielokrotnego użytku sprawiły, że wystrzelenie satelity w kosmos kosztuje dziś ułamek tego, co przed powstaniem SpaceX. Być może zatem produkcja w kosmosie wpłynie na ceny leków pozytywnie.
W-Series 1 Satellite has DEPLOYED!! pic.twitter.com/di13aAR1Je
— Varda Space Industries (@VardaSpace) June 12, 2023
Varda to dopiero pierwsza firma, która umieściła na orbicie kosmiczną fabrykę. Zapewne w przyszłości inne firmy dokonają czegoś podobnego. Jej satelita z czasem powróci na powierzchnię Ziemi i dostarczy naukowcom to, co zdąży wyprodukować. Na bezpieczne lądowanie mają pozwolić mu spadochrony, w które jest wyposażony.
Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, Varda jeszcze w tym roku pośle na orbitę drugiego satelitę. Poza tym ma ona plany budowy kosmicznych modułów fabrycznych wielokrotnego użytku, a także stacji produkcyjnej, która pozostanie na orbicie na stałe.
Źródło: Not Boring / fot. tyt. Varda