Najnowsze zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba pokazuje, jak efektownie wygląda proces formowania się gwiazd. Widać na nim bowiem materię, która za sprawą młodej gwiazdy przybrała kształt ognistej klepsydry.
Spektakularny widok z kosmosu
Gwiazda, która jest bohaterką omawianego zdjęcia, to L1527. Właściwie jest to protogwiazda klasy 0, będąca obecnie na najwcześniejszym etapie formowania się. Ma ona zaledwie 100 tysięcy lat. Dlatego pozostaje zamknięta w chmurze gazu i pyłu i jeszcze nie generuje własnej energii na drodze syntezy jądrowej tak jak nasze Słońce.
L1527 jest otoczona przez wirujący dysk gazu widoczny jako malutka ciemna linia przecinająca szyjkę klepsydry. Gdy materia jest wyrzucana z protogwiazdy, zderza się z inną materią w regionie, tworząc ogromne puste przestrzenie. Obszary, z których materia nie został wywiana, cechują się niebieską i pomarańczową poświatą. Poświatę tą była w stanie dostrzec kamera JWST prowadząca obserwacje w bliskiej podczerwieni (NIRCam).
Protogwiazda L1527 i otaczające ją chmury pyłu. Fotografia z JWST. | Źródło: NASA
Pomarańczowa i niebieska barwa są wynikiem przeplatania się różnych warstw chmur znajdujących się w pobliżu L1527. Niebieskie obszary tworzą cieńsze warstwy pyłu, a pomarańczowe – grubsze warstwy. Wszystkie te warstwy są przecinane przez wyrzucany przez protogwiazdę cząsteczkowy wodór.
Jak Słońce z przeszłości
W tej chwili L1527 jest niestabilnym obiektem o masie stanowiącej zaledwie 20 do 40% masy Słońca. Nieustannie pochłania on jednak materię z otaczających go chmur. W ten sposób doprowadza do coraz większej kompresji swojego jądra i wzrostu temperatury w swoim wnętrzu. Ostatecznie w protogwieździe wystartuje fuzja jądrowa, a wówczas stanie się pełnoprawną gwiazdą.
Teleskop, który jeszcze nie raz zachwyci
Powinieneś spodziewać się, że w przyszłości NASA opublikuje jeszcze wiele co najmniej równie ciekawych zdjęć wykonanych przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Jest to bowiem najpotężniejszy kosmiczny teleskop, jakim w tej chwili agencja dysponuje.
JWST został wystrzelony przestrzeń kosmiczną 25 grudnia 2021 roku, po 14 latach przygotowań. Znajduje się on w kosmosie w punkcie znanym jako L2 (punkt Langrange’a 2). Jest on oddalony od Ziemi o jakieś 1,5 miliona kilometrów. Teleskop nie krąży wokół Ziemi, Słońca, ani żadnego innego ciała niebieskiego. Zamiast tego krąży właśnie wokół punktu L2, po tak zwanej orbicie halo, dzięki czemu jest zawsze zwrócony tyłem do Słońca i Ziemi. W rezultacie jego tarcza przeciwsłoneczna zawsze chroni go przed promieniowaniem, które zakłócałyby pracę jego instrumentów, a JWST może bez przeszkód obserwować odległe zakątki kosmosu.
Źródło: NASA / fot. tyt. NASA