Omawianym obiektem jest WD0032-317B – planeta oddalona o 1400 lat świetlnych stąd, wpisująca się w kategorię tak zwanych brązowych karłów, będących w zasadzie czymś pomiędzy planetami a gwiazdami. Zadziwiła ona naukowców dlatego, że temperatura na jej powierzchni przekracza aż 7727 stopni Celsjusza. Dla porównania, temperatura powierzchni Słońca to około 5500 stopni Celsjusza.
Obiekt szczególnie gorący
Od dłuższego czasu było wiadomo, że 1400 lat świetlnych od Ziemi znajduje się biały karzeł WD0032-317 o 0,4 masy Słońca. Na początku bieżącego tysiąclecia dane z instrumentu UVES (Ultra-Violet-Visual Echelle Spectrograph) Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) zasugerowały, że ten biały karzeł może mieć niedostrzeżonego jeszcze towarzysza, być może brązowego karła.
Niedawno międzynarodowy zespól astronomów, któremu przewodziła Na’ama Hallakoun z Instytutu Naukowego Weizmana, wykorzystał UVES by ponownie przyjrzeć się gwieździe i w ten sposób potwierdził, że WD0032-317 faktycznie ma towarzysza w postaci brązowego karła – brązowego karła o masie od 75 do 88 Jowiszy.
Chociaż brązowe karły z reguły są gorętsze niż inne planety i na początkowych etapach swojego istnienia są zdolne do syntezy deuteru, ich masa jest zbyt mała, by mogły zachodzić w nich reakcje przemiany wodoru w hel. Dlatego żaden brązowy karzeł nie może samodzielnie osiągnąć temperatury jakiekolwiek gwiazdy, w tym temperatury Słońca.
WD0032-317B jest tak gorąca, ponieważ znajduje się bardzo, bardzo blisko swojej gwiazdy. Potrzebuje bowiem zaledwie 2,3 godziny, by wykonać wokół niej pełne okrążenie. Ponadto, jedna jej strona jest zawsze zwrócona w stronę gwiazdy, w związku z czym nigdy się nie schładza. Co ciekawe, właśnie to pozwoliło wykryć WD0032-317B. Teleskop zarejestrował po prostu wodór odparowywany z planety przez białego karła.
Jak wspomniałam temperatura na powierzchni WD0032-317B sięga aż 7727 stopni Celsjusza. Jest to temperatura jej dziennej strony. Niemniej, nawet nocna strona brązowego karła jest bardzo gorąca. Tam temperatura osiąga ponad 4800 stopi Celsjusza.
Jak dotychczas nie odkryto planety, która byłaby gorętsza niż omawiany brązowy karzeł. Oznacza to, że WD0032-317B może być bardzo cennym przedmiotem badań.
Odkrycie o niemałym znaczeniu
Jak informują naukowcy, odkrycie WD0032-317B może pozwolić nam zrozumieć, co dzieje się z gazowymi gigantami krążącymi wokół ekstremalnie dużych i ekstremalnie gorących gwiazd, których obserwowanie bywa problematyczne ze względu na właściwości tych gwiazd. To dlatego, że WD0032-317B nie krąży wokół gigantycznej gwiazdy, a wokół wspomnianego białego karła. Jako że nie jest on tak jasny, z obserwacji tego układu łatwiej będzie wyodrębnić właściwości planety.
Oczywiście wiemy, że gazowe giganty krążące bardzo blisko swoich gwiazd są napromieniowywane ogromnymi ilościami promieniowania ultrafioletowego, za sprawą których ich atmosfery dosłownie odparowują. Obserwacje takich układów jak ten z WD0032-317 pozwolą jednak bliżej poznać zachodzące tam procesy i zjawiska.
Źródło: arXiv, fot. tyt. NASA