Setki zdjęć wykonanych przez kamerę Mastcam-Z łazika Perseverance połączono w większy mozaikowy obraz. Obraz ten pokazuje, że co najmniej jedna rzeka wpływająca do krateru Jezero była mętna – wzburzała i transportowała marsjańskie osady, gdy jej woda płynęła po powierzchni Czerwonej Planety.
Fotograficzny wgląd w rzeczną przeszłość Marsa
Od jakiegoś czasu łazik Perseverance przemierza deltę rzeki znajdującą się na zachodnim krańcu krateru Jezero. To tam naukowcy niedawno zauważyli formacje skalne, które dają wskazówki na temat wodnistej przeszłości delty.
Naukowcy odpowiedzialni za odkrycie wertowali zdjęcia, które utworzyły wspomnianą mozaikę, przez ostatnie sześć miesięcy. Na zdjęciach tych widać grube ziarna osadu i kamyki – większe kawałki szorstkiej skały – które wskazują na istnienie rwącej rzeki. Rzeka ta przenosiła dużo materiału.
„Im silniejszy przepływ wody, tym łatwiej ta woda przenosi większe kawałki skał.”, powiedziała Libby Ives, jedna z badaczek z Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA.
Kamyki to nie jedyne pozostałości wskazujące na to, że do krateru Jezero wpływały potężne rzeki. W okolicy znaleziono również zakrzywione warstwy osadów, które zostały utworzone przez wielką rzekę. Naukowcy zastanawiają się jednak, jaką – wijącą się przez krajobraz niczym Mississippi, czy poplątaną niczym rzeka Platte w Nebrasce, tworzącą małe wyspy osadów zwane mieliznami.
Naukowcy wierzą, że te warstwy skał na powierzchni Marsa mogą być pozostałościami osadów utworzonych przez wielką rzekę. | Źródło: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS
Wspomniane warstwy osadów wyglądają niczym ułożone w rzędy, które rozchodzą się po całym krajobrazie. Mogą być to pozostałości brzegów rzeki, które z czasem się przesunęły, albo pozostałości mielizn powstałych w rzece. W przeszłości warstwy były prawdopodobnie znacznie wyższe, ale po tym gdy zamieniły się w skały, zapewne ich kształt został zmieniony w ciągu milionów lat przez wiatr.
„Wiatr zadziałał niczym skalpel, który odciął wierzchołki tych osadów.”, powiedział Michael Lamb z Caltechu, specjalista ds. rzek i współpracownik zespołu naukowego odpowiadającego za łazik Perseverance. „Widzimy takie osady na Ziemi, ale nigdy nie są one tak dobrze odsłonięte, jak tutaj na Marsie. Ziemia jest pokryta roślinnością, która te warstwy ukrywa.”
Szansa na jeszcze dogłębniejsze zbadanie Marsa
Wiele dowodów wskazuje na to, że dawno temu na powierzchni Marsa występowała woda, która tworzyła, rzeki, jeziora, morza, a nawet oceany. Misja łazika Perseverance jest wyjątkowa, ponieważ ma doprowadzić do sprowadzenia na Ziemię próbek marsjańskich skał – w tym z obszarów, w których ta woda mogła występować. Próbki te mają zostać sprowadzone na Ziemię na początku lat 30. XXI wieku, zakładając, że nie dojdzie do żadnych opóźnień.
Naukowcy mają nadzieję na to, że znajdą we wspomnianych próbkach informacje wyjaśniające geologiczną ewolucję Marsa. Być może pozwolą one dowiedzieć się, co dokładnie stało się z marsjańską wodą i być może, czy kiedykolwiek na Marsie występowały jakiekolwiek formy życia.
Zanim próbki Marsa zostaną sprowadzone na Ziemię, naukowcy nadal będą analizować dane zbierane przez łazik Perseverance i wykonywane przez niego zdjęcia. Może w ten sposób dostrzegą jeszcze inne szczegóły dające wgląd w przeszłość wody na powierzchni planety.
Źródło: NASA / fot. tyt. NASA/JPL-Caltech