Właściwie czarna dziura doprowadziła do tak zwanej spaghettifikacji gwiazdy. Tak, taki naukowy termin istnieje. W rezultacie ta posłała w kosmos potężną wiązkę światła, której astronomowie użyli do zlokalizowania jej. Co ciekawe, jest to rzadki typ czarnej dziury.
Rezultat kosmicznego przeglądu
Naukowcy dostrzegli wspomniany rozbłysk, oznaczony jako AT 2020neh, dzięki przeglądowi nieba o nazwie Young Supernova Experiment. Przegląd ten jest prowadzony od trzech lat za pomocą teleskopów znajdujących się na Hawajach. Jego zadaniem jest wykrywanie rozbłysków pochodzących z kosmicznych wydarzeń, takie jak eksplozje supernowych.
„Fakt, że byliśmy w stanie uchwycić tę czarną dziurę średniej wielkości, gdy pożerała ona gwiazdę, dał nam niezwykłą okazję do wykrycia tego, co w przeciwnym razie byłoby przed nami ukryte.”, powiedziała jednak z autorek pracy poświęconej omawianemu obiektowi, Charlotte Angus, astrofizyk z Uniwersytetu w Kopenhadze. „Co więcej, możemy wykorzystać właściwości samego rozbłysku, aby lepiej zrozumieć tę nieuchwytną grupę czarnych dziur o przeciętnej masie, które mogą stanowić większość czarnych dziur w centrach galaktyk.”
Czarne dziury nie pożerają gwiazd natychmiast w całości, a stopniowo. Kiedy czarna dziura dzięki swojej niezwykle silnej grawitacji zaczyna pochłaniać gwiazdę, dochodzi do zjawiska zwanego rozerwaniem pływowym. Po złapaniu przez grawitację czarnej dziury gwiazda zbliża się do czarnej dziury coraz bardziej, a jednocześnie jest rozbierana i i rozciągana warstwa do warstwie. Ten proces przekształca gwiazdę w długą, przypominającą makaron (stąd nazwa spaghettifikacja) smugę gorącej plazmy, która ciasno owija się wokół czarnej dziury niczym spaghetti wokół widelca. Smuga ta rotuje wokół czarnej dziury coraz szybciej i szybciej, nagrzewając się i wytwarzając charakterystyczny jasny błysk. Naukowcy są w stanie wykryć ten błysk za sprawą teleskopów optycznych, teleskopów rentgenowskich i radioteleskopów.
Rzadki rodzaj czarnej dziury
Masa nowo odkrytej czarnej dziury jest bardzo istotna. Za jej sprawą ta czarna dziura wpisuje się bowiem w rzadką kategorię czarnych dziur o masach od 100 do 10 tysięcy mas Słońca. Naukowcy uważają, że takie czarne dziury o średniej masie pochłaniają gaz, pył, gwiazdy, a nawet inne czarne dziury, by ostatecznie przekształcić się w supermasywne czarne dziury. Supermasywne czarne dziury często są miliony, a nawet miliardy razy masywniejsze niż Słońce, ale to, czy faktycznie powstają one z pośrednich czarnych dziur, trzeba jeszcze potwierdzić.
Jedna z teorii sugeruje, że we wczesnym Wszechświecie roiło się od galaktyk karłowatych, które wyrosły z pośrednich czarnych dziur. Te galaktyki miały połączyć się w większe galaktyki, a ich czarne dziury w supermasywne czarne dziury, które widzimy dzisiaj. Aby sprawdzić, czy ta teoria jest prawdziwa, naukowcy muszą ustalić, ile czarnych dziur o masie pośredniej istnieje we Wszechświecie.
Wykrywanie pośrednich czarnych dziur nie jest łatwe. Naukowcy liczą jednak na to, że w przyszłości będą w stanie dostrzec kolejne za sprawą ich żarłoczności, tak jak tą w galaktyce DSS J152120.07+140410.5.
Źródło: EurekAlert, fot. tyt. Sophia Dagnello, NRAO/AUI/NSF