Astronomowie zmierzyli tempo rotacji galaktyki z początków Wszechświata

Anna BorzęckaSkomentuj
Astronomowie zmierzyli tempo rotacji galaktyki z początków Wszechświata
Dawno temu teleskopy kosmiczne Hubble’a i Spitzera umożliwiły odkrycie jednej z najbardziej odległych galaktyk we Wszechświecie – MACS 1149-JD. Teraz pewien zespół astronomów wykorzystał teleskop ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), aby zmierzyć jej tempo rotacji.

Dzięki temu MACS 1149-JD stała się właśnie najwcześniejszą znaną galaktyką ze zmierzonym tempem rotacji. Jak się okazuje, jej tempo rotacji jest znacznie wolniejsze niż tempo rotacji dzisiejszych galaktyk.

Galaktyka miliardy lat świetlnych stąd

Wszystkie galaktyki rotują, zwykle z niewiarygodną prędkością. Na przykład, prędkość obrotowa Drogi Mlecznej wynosi ponad 200 kilometrów na sekundę. Astronomowie nie rozumieją jednak jeszcze, w jaki sposób galaktyki uzyskują taką prędkość rotacji. Aby się o tym przekonać, należy dokonać pomiarów tempa rotacji galaktyk z różnych etapów istnienia Wszechświata.

Właśnie w związku z powyższym zespół astronomów z Uniwersytetu Waseda w Tokio wykorzystał teleskop ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), aby przyjrzeć się bardzo odległej, a wręcz ekstremalnie odległej galaktyce MACS 1149-JD. Galaktyka ta istniała, gdy Wszechświat miał zaledwie 500 milionów lat. To czyni ją jedną z najmłodszych znanych galaktyk.

Co ciekawe, MACS 1149-JD świeci na tyle słabo, że normalnie nie można by było jej zaobserwować. Jej światło przechodzi jednak przez gigantyczną gromadę galaktyk, która powoduje efekt soczewkowania grawitacyjnego. Ten niczym lupa powiększa galaktykę, dzięki czemu można się jej przyglądać.

Interesujące rezultaty badań

Uczeni z Uniwersytetu Waseda wykorzystali ALMA do przeprowadzenia obserwacji podwójnie zjonizowanych jonów tlenu w dysku galaktyki (O2+). Następnie opracowali oni model rozmiaru i prędkości dysku galaktyki, aby porównać jego zawartość z obserwacjami. Rezultaty swojej pracy badacze przedstawili w czasopiśmie The Astrophysical Journal Letters.

Astronomowie odkryli, że MACS 1149-JD ma zaledwie 3000 lat świetlnych średnicy. To znacznie mniej niż Droga Mleczna, która posiada ponad 100 000 lat świetlnych średnicy. Dowiedziano się również, że MACS 1149-JD obraca się z prędkością zaledwie 50 kilometrów na sekundę, czyli cztery razy wolniej niż nasza galaktyka.

„Prędkość obrotowa JD1 jest znacznie mniejsza niż prędkość obrotowa galaktyk z późniejszych epok, w tym naszej galaktyki. Możliwe, że JD1 jest w początkowej fazie rozwijania swojej prędkości obrotowej.”, powiedział jeden z autorów pracy, Akio K. Inoue z Uniwersytetu Waseda.

Wyniki badań sugerują, że galaktyki początkowo są małe i rotują wolno. Następnie, w ciągu miliardów lat, gromadzą więcej materii, zwiększając swoje rozmiary i tempo rotacji.

Naukowcy mają nadzieję na to, że w przyszłości będą mogli prowadzić dalsze badania tempa rotacji galaktyk, nawet z pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Cóż, jak się ostatnio przekonaliśmy, oferuje on większe możliwości, niż jakikolwiek powstały dotychczas teleskop.

Źródło: Universe Today, fot. tyt. ESO

Udostępnij

Anna BorzęckaSwoją przygodę z dziennikarstwem rozpoczęła w 2015 roku. Na co dzień pisze o nowościach ze świata technologii i nauki, ale jest również autorką felietonów i recenzji. Chętnie testuje możliwości zarówno oprogramowania, jak i sprzętu – od smartfonów, przez laptopy, peryferia komputerowe i urządzenia audio, aż po małe AGD. Jej największymi pasjami są kulinaria oraz gry wideo. Sporą część wolnego czasu spędza w World of Warcraft, a także przyrządzając potrawy z przeróżnych zakątków świata.