Badacze pracowali z fokami od ich narodzin. Ci uczyli ich kopiowania nowych dźwięków poprzez zmianę tak zwanych formantów. W akustyce formant to pasmo częstotliwości dźwięku (na przykład głosu), w granicach którego wszystkie tony składowe ulegają szczególnemu wzmocnieniu. To właśnie zbiór wszystkich formantów danego dźwięku określa jego barwę.
„Formanty są szczególnie uwydatnionymi w wydawanych przez nas dźwiękach pasmami częstotliwości.”, wyjaśnia Vincent Janik, jeden z badaczy. „Są one tą częścią naszych dźwięków mowy, które modyfikujemy w celu kodowania informacji. Na przykład, poszczególne samogłoski różnią się tylko formantami.”
Na początku naukowcy przeszkolili foki tak, aby te były zdolne do wydawania własnych dźwięków w odpowiedzi na sygnały treningowe. Następnie te dźwięki zostały komputerowo zmienione – nadano im nowe tony i utworzono z nich melodie. Gdy fokom te melodie udało się skopiować, przedstawiono im samogłoski mówione przez człowieka, przeniesione do pasma częstotliwości bardziej zrozumiałego dla zwierząt.
„Potrzeba setek prób, aby nauczyć foki tego, co chcemy żeby robiły, ale gdy tylko te zaczynają łapać, o co chodzi, potrafią skopiować nowy dźwięk całkiem dobrze już przy pierwszej próbie.”, powiedział Janik.
Jedna z fok, Zola, radziła sobie szczególnie dobrze z melodiami, które jej odtwarzano. Jedną z takich melodii była ta, która w Polsce używana jest w piosence „Trzy kurki”, a w krajach anglojęzycznych – w utworze „Twinkle, Twinkle Little Star”. Inna to jeden z motywów z Gwiezdnych Wojen.
Inne foki, Janice i Gandalf potrafiły z kolei powtórzyć kombinacje ludzkich samogłosek. Po wielu próbach te były w stanie skopiować wszystkie możliwe kombinacje samogłosek A, E, I, O oraz U.
„Dlatego że foki wykorzystują do wytwarzania dźwięków te same struktury nerwowe i anatomiczne co ludzie, stanowią dobry model służący do badań nad nauką dźwięków mowy.”, powiedział Janik.
Dzięki badaniom udziałem tych zwierząt być może dowiemy się czegoś nowego na temat ewolucji i związanego z nią procesu wyodrębniania się mowy i języków. Cóż, wygląda na to, że mamy kolejny powód ku temu, by aktywnie zapobiegać wyginięciu fok szarych. W tej chwili foka szara to jeden z najmniej licznych gatunków fok na świecie.
Źródło: Current Biology