Ekstremalne gwiazdy
Gwiazdy neutronowe to martwe jądra niegdyś ogromnych gwiazd, które zapadły się pod własnym ciężarem. Są to niemal najgęstsze obiekty we Wszechświecie, zaraz z czarnymi dziurami. Nazywa się je gwiazdami neutronowymi, ponieważ ich grawitacja jest tak silna, że elektrony w ich atomach zapadają się w protony, tworząc neutrony. Za sprawą tej samej grawitacji są one znacznie masywniejsze niż chociażby Słońce, a jednocześnie nie większe niż ziemskie miasto.
Gwiazdy neutronowe i ich wzniesienia
Badacze, którzy ostatnio przyjrzeli się kwestii wzniesień na powierzchniach gwiazd neutronowych, napisali w sumie dwie prace naukowe czekające na publikacje w renomowanych czasopismach. W tej chwili można je przeczytać na łamach portalu arXiv. W oczekiwaniu na publikację, wczoraj, naukowcy zaprezentowali rezultaty swoich wysiłków podczas Narodowego Spotkania Astronomicznego Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (ang. Royal Astronomical Society’s National Astronomy Meeting).
„W ciągu ostatnich dwóch dekad dużym zainteresowaniem cieszyło się pytanie o to, jakie rozmiary wzniesienia na powierzchni gwiazdy neutronowej mogą osiągnąć, zanim jej powierzchnia pęknie, a wzniesienia nie będą mogły być dalej podtrzymywane.”, powiedział Fabian Gittins, astrofizyk z Uniwersytetu w Southampton i główny autor wspomnianych dwóch prac naukowych.
Wcześniejsze prace sugerowały, że wniesienia na powierzchni gwiazdy neutronowej mogą osiągać nawet kilka centymetrów wysokości – wielokrotnie więcej niż wynika z ostatnich badań. Poprzednie obliczenia zakładały, że gwiazda neutronowa poradzi sobie z takimi nierównościami, ale ostatnie modele pokazały, że wcześniejsze obliczenia nie były realistyczne. Nie były realistyczne, ponieważ zakładały, że skorupa gwiazdy przy tak wysokich wzniesieniach była bliska pęknięcia w każdym swoim punkcie.
Nowe modele komputerowe pozwoliły badaczom powiedzieć, gdzie i kiedy elastyczna skorupa gwiazdy neutronowej mogłaby pęknąć. Dzięki temu udało się wywnioskować, jak duże najprawdopodobniej są w rzeczywistości jej wzniesienia – nie takie duże jak sądzono wcześniej.
Cóż, wygląda na to, że gwiazdy neutronowe mogą być najgładszymi ciałami niebieskimi we Wszechświecie. Zdaniem badaczy istnieje szansa, że po pojawieniu się pierwszego pęknięcia na powierzchni gwiazdy neutronowej w następstwie mogą powstać wzniesienia wyższe niż sugerują modele, z powodu przepływu materii przez powierzchnię gwiazdy. Niemniej, nawet te wzniesienia byłyby znacznie, znacznie mniejsze niż ziemskie kretowiska.
Źródło: EurekAlert, fot. tyt. ESO/L. Calçada